ISLAM DI TATAR SUNDA

A. Perspektif Sajarah

Dina catetan sajarah, Islam nyebar ka Tatar Sunda sairingan sareng nyebarna Islam sa Pulau Jawa umumna. Sarua jeung nu di daérah séjén na di Pulau Jawa, puncak kasuksesan da'wah Islam nyaéta dina jaman Wali Songo. Di Tatar Sunda, anggota Wali Songo anu janten panyebar agama Islam anu kawéntar, bahkan suksés ngadegkeun karajaan Islam di Cirebon sareng Banten nyaéta Syarif Hidayatullah atanapi Sunan Gunung Jati. Nanging, Sunan Gunung Jati sanés anu mimiti nyandang Islam.

Nilikan tina sumber lokal-tradisional dipercanten yén jalma anu mimiti ngagem sareng nyebarkeun Islam di Tatar Sunda nyaéta Bratalegawa. Bratalegawa mangrupikeun putra kadua ti Raja Guru Pangandiparamarta Jayadewabrata atanapi Sang Bunisora, pangawasa Karajaan Galuh. Anjeunna milih hirupna salaku sudagar ageung. Kusabab jabatanana, anjeunna kantos balayar ka Sumatra, Cina, India, Sri Lanka, Iran, ka nagara-nagara Arab. Anjeunna nikah ka awéwé muslim ti Gujarat anu namina Farhana binti Muhammad. Ngaliwatan perkawinan ieu, Bratalegawa nganut agama Islam, teras ngalaksanakeun ibadah haji sareng kéngingkeun julukan Haji Baharudin. Salaku jalma pangpayunna ngalaksanakeun ibadah haji di karajaanna, anjeunna katelah ku sebutan Haji Purwa. Anjeunna teras netep di Ciberon Girang anu aya dina kakawasaan Galuh.

Aya ogé téks tradisional lain na anu nyebatkeun carita ngeunaan Syéh Nurjati ti Pérsia. Anjeunna mangrupikeun ulama anu sumping kira-kira dina abad ka-14 sareng 12 muridna pikeun nyebarkeun agama Islam di daérah Jawa Barat. Kalayan idin ti panguasa palabuan dimana anjeunna sumping, anjeunna diijinkeun cicing di Muarajati (caket Cirebon) sareng ngadamel pasantrén di ditu. Carita ieu aya dina naskah Carita Purwaka Caruban Nagari.

Aya carita anu sanés perkawis ulama anu asalna ti Campa (sakitar Vietnam) anu namina Syéh Quro. Anjeunna lirén di Karawang sasarengan kapal Laksamana Cheng Ho. Nalika Cheng Ho neraskeun misi na, Syekh Quro milih cicing di Karawang sareng nikah ka Ratna Sondari, putra panguasa Karawang. Anjeunna diidinan ngadegkeun pesantren sahingga anjeunna tiasa nyebarkeun ajaran Islam langkung bébas.


Sumber: Tiar Anwar Bachtiar. 2015. Islamisasi Tatar Sunda: Perspektif Sejarah dan Kebudayaan.


No comments: